भारत र युरोपीय संघले हरित हाइड्रोजन सहकार्यका लागि व्यापक एजेण्डा तय गरे
| 2024-11-23
प्रतिनिधि छवि
भारत र युरोपीय संघले २०२५-२८ को लागि भारत-युरोपीय संघ स्वच्छ ऊर्जा र जलवायु साझेदारीको तेस्रो चरणको कार्य योजना अंगीकार गरे भारत र युरोपेली युनियनले हरित हाइड्रोजन र ऊर्जा दक्षतामा सहकार्यका लागि व्यापक एजेन्डा तय गरेका छन्।
२१ नोभेम्बर २०२४ मा ब्रुसेल्समा भएको भारत-युरोपेली युनियन ऊर्जा प्यानलको १०औं बैठकमा दुबै पक्षले अफशोर विण्ड र क्षेत्रीय ऊर्जा जडानमा पनि सहकार्य गर्ने निर्णय गरेका छन्।
हरित हाइड्रोजनको सहकार्य एजेन्डामा पूर्वाधार विकासको सम्भावना मूल्याङ्कन, नियामक र प्राविधिक सहकार्य, र आपूर्ति शृंखलाहरूको मजबुतिकरण समावेश गरिएको छ, भारतीय विदेश मन्त्रालयले २३ नोभेम्बर २०२४ मा जानकारी दिएको छ।
द्विपक्षीय ऊर्जा सन्देश र भविष्यका प्राथमिकता
ऊर्जा प्यानलले दुई पक्षको ऊर्जा संक्रमण प्राथमिकतामा ध्यान केन्द्रित गर्यो र भारत-युरोपेली युनियन क्लिन एनर्जी र क्लाइमेट पार्टनरशिपको दोस्रो चरण (२०२१-२०२४) का उपलब्धिहरूको समीक्षा गर्योय। यस अवधिमा दुबै पक्षले ५१ गतिविधिहरूमा प्राविधिक सहकार्य गरेको छ, जुन नौ क्षेत्रहरूमा विभाजित गरिएको थियो।
बैठकपछि भारत र युरोपेली युनियनले भारत-युरोपेली युनियन क्लिन एनर्जी र क्लाइमेट पार्टनरशिपको तेस्रो चरण (२०२५-२०२८) को कार्य योजनामा हस्ताक्षर गरेका छन्। यस योजनामा पाँच प्राथमिक क्षेत्रहरूमा गहिरो सहकार्यमा ध्यान केन्द्रित गरिनेछ:
१. हरित हाइड्रोजन।
२. अफशोर विण्ड।
३. क्षेत्रीय जडान, विद्युत् बजार एकीकरण र स्मार्ट ग्रिड।
४. ऊर्जा दक्षता।
५. ऊर्जा र जलवायु कूटनीति।
दिर्घकालीन अनुसन्धान र अनुसन्धानका नयाँ प्रतिबद्धताहरू
परराष्ट्र मन्त्रालय अनुसार, भारत र युरोपेली युनियनले क्लिन एंर्जी परियोजनाहरूमा सहकार्य गर्ने दिर्घकालीन अनुसन्धान प्रतिबद्धतामा प्रवेश गरेका छन्। यो सहकार्य भारत-युरोपेली युनियन ट्रेड र टेक्नोलोजी काउन्सिलको कामकाजी समूहमार्फत हुनेछ, जुन २०२३ को जनवरीमा स्थापना भएको थियो। युरोपेली युनियन र युरोपेली युनियन सदस्य राष्ट्रहरूले २०२४ मा भारतमा आयोजना गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय हरित हाइड्रोजन सम्मेलनमा भाग लिएका छन्, जबकि भारतले २०२४ को युरोपियन हाइड्रोजन हप्ता को एकमात्र राष्ट्र साझेदारको रूपमा भाग लिएको छ।
सौर्य ऊर्जा र अन्य साझेदारीहरूमा सहकार्य
प्यानलले भारत र युरोपेली युनियनको अन्तर्राष्ट्रिय सौर्य गठबन्धनमा सहभागिता स्वागत गर्योड। दुबै पक्षले अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा एजेन्सीमा आफ्नो सहकार्यलाई पुनः पुष्टि गरे र जि २० को ढाँचामा क्लिन एनर्जीमा नजिकै सहकार्य गर्ने सहमति जनाए।
बैठकको सहअध्यक्षता विदेश मन्त्रालयका सचिव (पश्चिम) तन्मयलाल र युरोपियन कमिसनका ऊर्जा निर्देशक जनरल डिटे जुल जोर्गेन्सनले गरेका थिए। बैठकमा भारतीय पक्षबाट नवीन र नवीकरणीय ऊर्जा मन्त्रालय र पावर मन्त्रालयका प्रतिनिधिहरू र युरोपियन कमिसनका ऊर्जा र जलवायु क्रियावली निर्देशक महासंचालनालयका प्रतिनिधिहरूले भाग लिएका थिए।
हरित हाइड्रोजनको सहकार्य एजेन्डामा पूर्वाधार विकासको सम्भावना मूल्याङ्कन, नियामक र प्राविधिक सहकार्य, र आपूर्ति शृंखलाहरूको मजबुतिकरण समावेश गरिएको छ, भारतीय विदेश मन्त्रालयले २३ नोभेम्बर २०२४ मा जानकारी दिएको छ।
द्विपक्षीय ऊर्जा सन्देश र भविष्यका प्राथमिकता
ऊर्जा प्यानलले दुई पक्षको ऊर्जा संक्रमण प्राथमिकतामा ध्यान केन्द्रित गर्यो र भारत-युरोपेली युनियन क्लिन एनर्जी र क्लाइमेट पार्टनरशिपको दोस्रो चरण (२०२१-२०२४) का उपलब्धिहरूको समीक्षा गर्योय। यस अवधिमा दुबै पक्षले ५१ गतिविधिहरूमा प्राविधिक सहकार्य गरेको छ, जुन नौ क्षेत्रहरूमा विभाजित गरिएको थियो।
बैठकपछि भारत र युरोपेली युनियनले भारत-युरोपेली युनियन क्लिन एनर्जी र क्लाइमेट पार्टनरशिपको तेस्रो चरण (२०२५-२०२८) को कार्य योजनामा हस्ताक्षर गरेका छन्। यस योजनामा पाँच प्राथमिक क्षेत्रहरूमा गहिरो सहकार्यमा ध्यान केन्द्रित गरिनेछ:
१. हरित हाइड्रोजन।
२. अफशोर विण्ड।
३. क्षेत्रीय जडान, विद्युत् बजार एकीकरण र स्मार्ट ग्रिड।
४. ऊर्जा दक्षता।
५. ऊर्जा र जलवायु कूटनीति।
दिर्घकालीन अनुसन्धान र अनुसन्धानका नयाँ प्रतिबद्धताहरू
परराष्ट्र मन्त्रालय अनुसार, भारत र युरोपेली युनियनले क्लिन एंर्जी परियोजनाहरूमा सहकार्य गर्ने दिर्घकालीन अनुसन्धान प्रतिबद्धतामा प्रवेश गरेका छन्। यो सहकार्य भारत-युरोपेली युनियन ट्रेड र टेक्नोलोजी काउन्सिलको कामकाजी समूहमार्फत हुनेछ, जुन २०२३ को जनवरीमा स्थापना भएको थियो। युरोपेली युनियन र युरोपेली युनियन सदस्य राष्ट्रहरूले २०२४ मा भारतमा आयोजना गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय हरित हाइड्रोजन सम्मेलनमा भाग लिएका छन्, जबकि भारतले २०२४ को युरोपियन हाइड्रोजन हप्ता को एकमात्र राष्ट्र साझेदारको रूपमा भाग लिएको छ।
सौर्य ऊर्जा र अन्य साझेदारीहरूमा सहकार्य
प्यानलले भारत र युरोपेली युनियनको अन्तर्राष्ट्रिय सौर्य गठबन्धनमा सहभागिता स्वागत गर्योड। दुबै पक्षले अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा एजेन्सीमा आफ्नो सहकार्यलाई पुनः पुष्टि गरे र जि २० को ढाँचामा क्लिन एनर्जीमा नजिकै सहकार्य गर्ने सहमति जनाए।
बैठकको सहअध्यक्षता विदेश मन्त्रालयका सचिव (पश्चिम) तन्मयलाल र युरोपियन कमिसनका ऊर्जा निर्देशक जनरल डिटे जुल जोर्गेन्सनले गरेका थिए। बैठकमा भारतीय पक्षबाट नवीन र नवीकरणीय ऊर्जा मन्त्रालय र पावर मन्त्रालयका प्रतिनिधिहरू र युरोपियन कमिसनका ऊर्जा र जलवायु क्रियावली निर्देशक महासंचालनालयका प्रतिनिधिहरूले भाग लिएका थिए।
फ्रान्समा प्रधानमन्त्री मोदी: नयाँ दिल्ली र पेरिसले रक्षा, ऊर्जा, संस्कृति र शिक्षामा सम्बन्धलाई सुदृढ पार्छन्
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले बुधबार पेरिसमा एआई एक्शन शिखर सम्मेलनमा छलफल पछि भारतले अर्को ग्लोबल एआई शिखर सम्मेलनको आयोजना गर्ने घोषणा गरे। पीएम मोदी र फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनको सह-अध्यक्षतामा भएको शिखर सम्मेलनले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स टेक्नोलोजीको विकासमा विश्वव्यापी सहयोगलाई बढावा दिने कुरामा केन्द्रित थियो।
| 2025-02-12
प्रधानमन्त्री मोदी फ्रान्स भ्रमणमा, राष्ट्रपति म्याक्रोनसँग एआई एक्सन शिखर सम्मेलनको सह-अध्यक्ष हुनेछन्
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी सोमबारदेखि फ्रान्सको दुईदिने भ्रमणमा जाँदैछन् । उनले फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनसँग एआई एक्सन शिखर सम्मेलनको सह-अध्यक्ष गर्नेछन्।
| 2025-02-09
भारत-स्पेन सम्बन्धलाई सुदृढ बनाउँदै: परराष्ट्रमन्त्री जयशंकरको भ्रमणले द्विपक्षीय प्रमुख विकासलाई उजागर गर्यो.।
भारत र स्पेनको व्यापार सम्बन्ध समृद्ध हुँदै गएको छ, जुन हाल करिब १० अर्ब युरोको हाराहारीमा छ।
| 2025-01-15
परराष्ट्रमन्त्री जयशंकरको स्पेन भ्रमण: भारत-स्पेन सम्बन्ध र व्यापक सहयोगलाई उर्जा प्रदान गर्ने
डॉ. जयशंकरले कृत्रिम बुद्धिमत्ता युगलाई मान्यता दिंदै दुवै देश बीच कुशल पेशागत गतिशीलताको महत्वमा जोड दिनुभयो।
| 2025-01-14
परराष्ट्रमन्त्री जयशंकरको पहिलो पटक स्पेन भ्रमण द्विपक्षीय सम्बन्धलाई नयाँ उर्जा दिने अपेक्षा गरिएको छ
परराष्ट्रमन्त्री जयशंकरको भ्रमणले अक्टोबर २०२४ मा भारतीय भ्रमणका लागि स्पेनी राष्ट्रपति सान्चेजको यात्रा पछ्याएको छ।
| 2025-01-13