नौसेनाप्रमुख एडमिरल दिनेश के त्रिपाठीको यूएई भ्रमण, रक्षा सहकार्य मजबुत बनाउन केन्द्रित

भारतका नौसेनाध्यक्ष एडमिरल दिनेश के. त्रिपाठीले २१ देखि २४ अक्टोबर २०२४ सम्म संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई)को आधिकारिक भ्रमण गरेका छन्। यो भ्रमण भारत र यूएईबीच बढ्दै गएको रक्षा सहयोगलाई प्रगाढ बनाउने उद्देश्यले गरिएको हो। यो उनको यूएईको पहिलो भ्रमण हो, जसले दुई देशबीचको रणनीतिक साझेदारीलाई थप सुदृढ बनाउने र नौसेनाबीच नयाँ सहयोगका अवसरहरूको खोजी गर्ने अवसर प्रदान गर्नेछ।

एडमिरल त्रिपाठीको यो भ्रमण भारत र यूएईबीच बढ्दै गएको रक्षा सम्बन्धको प्रमाण हो, जहाँ दुबै देशले समुद्री क्षेत्रमा आफ्नो सहकार्यलाई सशक्त बनाउन चाहन्छन्। भ्रमणको क्रममा उनले यूएई नौसेनाका कमाण्डर रियर एडमिरल पाइलट सईद बिन हमदान अल नाहयानसँग उच्चस्तरीय छलफल गर्नेछन्। उनी यूएईका वरिष्ठ सरकारी अधिकारीहरूसँग पनि भेटघाट गर्ने कार्यक्रम रहेको छ।

यस भ्रमणको मुख्य उद्देश्य भनेको दुई देशका नौसेनाबीचको संचालनात्मक सहयोगलाई सुधार गर्नु, समुद्री अभ्यासहरू बढाउनु र संयुक्त रक्षा पहलहरूका अवसरहरूको खोजी गर्नु हो। यी छलफलहरूले समुद्री सुरक्षा, संयुक्त तालिम अभ्यासहरू र आपसी संचालनात्मक संलग्नताहरूलाई समेट्नेछन्, जुन क्षेत्रीय शान्ति र स्थिरताको लागि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। दुई देशबीचको बढ्दो नौसेना सहयोगले समुद्री डकैती, समुद्री आतंकवाद, र अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारका लागि आवश्यक समुद्री मार्गहरूको सुरक्षालाई सम्बोधन गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।

एडमिरल त्रिपाठीको भ्रमणको मुख्य आकर्षण भनेको भारत-यूएई द्विपक्षीय नौसैनिक अभ्यासको तेस्रो संस्करण हो, जसलाई उनले आफ्नो भ्रमणको क्रममा अवलोकन गर्नेछन्। यो अभ्यासले दुई देशका नौसेनाबीच संयुक्त समुद्री सञ्चालनहरूमा अन्तरसम्बन्ध र समन्वय सुधार गर्ने अवसर प्रदान गर्नेछ।

साथै, भारत र यूएईले औपचारिक संरचनाहरू मार्फत रक्षा सहकार्य जारी राखेका छन्, जसमध्ये संयुक्त रक्षा सहयोग समिति महत्त्वपूर्ण छ। दुबै देशका उच्चस्तरीय परामर्शलाई सहज बनाउने यो संरचना सन् २००६ मा स्थापना भएको थियो। यसको १२औं संस्करणको बैठक ९ जुलाई २०२४ मा अबुधाबीमा सम्पन्न भएको थियो। 

एडमिरल त्रिपाठीले आफ्नो भ्रमणको क्रममा यूएईको राष्ट्रिय रक्षा कलेजका छात्र अधिकृतहरूसँग पनि अन्तरक्रिया गर्ने कार्यक्रम रहेको छ। 

भारत-यूएई सम्बन्ध: एक समग्र रणनीतिक साझेदारी

एडमिरल त्रिपाठीको यो भ्रमण भारत-यूएई सम्बन्धको बलियो आधारलाई थप सुदृढ बनाउने हो, जुन २०१५ मा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको यूएई भ्रमणपछि एक समग्र रणनीतिक साझेदारीमा उक्लिएको थियो।